Terugkeer van hoofd-halskanker bij patiënten te voorspellen

14 Jan Terugkeer van hoofd-halskanker bij patiënten te voorspellen

Terugkeer van hoofd-halskanker bij patiënten te voorspellen

Aanwezigheid eiwit voorspelt risico op terugkeer tumor

Bij ongeveer 20% van de patiënten komt na een operatie aan een hoofd-hals tumor, de tumor weer terug. Tot voor kort was het onmogelijk om te voorspellen bij welke patiënten dit wel of juist niet zou gebeuren. Nu blijkt dat een lage concentratie van de eiwitten keratine 4 en cornuline in het slijmvlies goed voorspelt welke patiënten een groter risico lopen dat de tumor terug zal keren. Dit blijkt uit promotieonderzoek van onderzoekster Tieneke Schaaij-Visser van het Netherlands Proteomics Centre en de Universiteit Utrecht in samenwerking met het VU Medisch Centrum. Voor het ontdekken van het juiste eiwit vergeleek Schaaij honderden eiwitten uit weefsel van gezonde mensen met weefsel van (pre)kankerpatiënten.

Jaarlijks krijgen 2500 Nederlanders hoofd-halskanker oftewel kanker die ontstaat in het slijmvlies van de mond-keelholte en het strottehoofd. Hoofd-halskanker is hardnekkig. Zelfs na microscopisch onderzoek van de patholoog aan de randen van de uitgesneden tumorwaarbij in principe de conclusie is dat de tumor volledig is verwijderd, komt bij ongeveer 20% van de patiënten de tumor terug. In het onderzoek zijn honderden eiwitten van normale weefsels vergeleken met eiwitten van (pre)kanker weefsels van patiënten. Naar voren komt dat sommige eiwitten wel aanwezig zijn in gezond weefsel, maar nauwelijks in tumor weefsel, of omgekeerd. Bij verschillende patiëntengroepen is vervolgens getest of deze eiwitten voorspellen dat de tumor terug zal keren. De resultaten hebben aangetoond dat de lage concentratie van de eiwitten keratine 4 en cornuline verband houden met het terugkeren van de tumor bij patiënten die geopereerd zijn aan een tumor in het hoofd-hals gebied. Patiënten die een hoog risico lopen dat de tumor terug zal keren, komen in aanmerking voor extra controle in het ziekenhuis en eventueel preventieve behandeling. Aanvullend onderzoek is nodig om het in de toekomst te kunnen invoeren.

Tieneke Schaaij-Visser zal haar proefschrift ‘Biomarker discovery for head and neck cancer: a proteomics approach’ verdedigen op 20 januari 2010 in het Academiegebouw te Utrecht. Het promotieonderzoek is een gezamenlijk onderzoeksproject van het VU Medisch Centrum, KNO en Hoofd-Halschirurgie (Prof. R.H. Brakenhoff) en het Netherlands Proteomics Centre, de Universiteit Utrecht, Biomoleculaire Massaspectrometrie en Proteomics Groep (Dr. M. Slijper) en is gefinancierd door het Netherlands Proteomics Centre.